ماهیگیری ورزشی بسیار سرگرم کننده، آرامش بخش و لذت بخش است. با این حال، قبل از آنکه اقدام به بستن نخ ماهیگیری کرده و قصد عزیمت برای لذت بردن از بزرگترین صید زندگی تان نمایید، بایستی با انواع مختلف چوب ماهیگیری آشنا شوید.
هر کدام از انواع چوب ماهیگیری برای گونههای مختلف ماهی، مکانهای مختلف و وظایف مختلف طراحی شده است. بنابراین، اگر میخواهید از یک تجربه ماهیگیری بی عیب و نقص لذت ببرید، ضروری است که در مورد انواع چوب ماهیگیری و موقعیت استفاده از هر نوع چوب ماهیگیری بیشتر بدانید. این شناخت به شما این امکان را میدهد که وقتی قصد دارید مجموعه چوبهای ماهیگیری خود را توسعه دهید، تصمیم آگاهانهتری بگیرید.
انوع چوب ماهیگیری
در اینجا هشت نوع مختلف از چوب ماهیگیری که هر ماهیگیر واقعی به آن نیاز دارد را خواهیم آورد:
- چوب فلای (چوب پشه) [Fly Rods]
- چوب کستینگ (پرتابی) [Casting Rods]
- چوب اسپینینگ [Spinning Rods]
- چوب ماهیگیری دریایی [Sea Fishing Rods]
- چوب تلسکوپی [Telescopic Rods]
- چوب ترولینگ [Trolling Rods]
- چوب ساحلی [Surf Rods]
- چوب ماهیگیری در زیر یخ [Ice Fishing Rods]
1) چوب فلای (چوب پشه) [Fly Rods]
اگر علاقه مند به فلای فیشینگ (ماهیگیری با پشه) میباشید، این نوع چوب ماهیگیری به کار شما میآید. شما میتوانید چوبهای فلای را در اشکال و سایزهای مختلف تهیه نمایید، در صورتی که همگی آنها برای فلای فیشینگ طراحی شدهاند. درخواهید یافت که چوبها منعطف هستند و از این رو، هنگامی که شما چوب را ثابت نگه می¬دارید به سمت عقب و جلو پرواز میکنند.
معمولاً، این چوبها برای گونههای کوچکتر ماهیها که در آبهای شیرین زندگی میکنند قابل استفاده هستند. با این حال، امکان استفاده از چوبها فلای برای گونههای بزرگتر نیز میسر است، در صورتی که از چوبها فلای بزرگتر استفاده نمایید. که بایستی از قدرت و انعطاف پذیری لازم برخوردار باشند تا به شما کمک کنند تا بتوانید چرخ را در برابر تقلای ماهی به چرخش در آورید.
چوب پشه از دو تکه توپر ساخته شده و برای داشتن عملکردی سادهتر، دسته آن کوتاه میباشد. همچنین چرخ آن در پایینترین قسمت دسته چوب قرار میگیرد. استفاده از چوب و چرخ پشه یکی از لذتبخشترین انواع روش ماهیگیری محسوب میشود.
چوبها فلای با انواع دیگر چوبهایی که در بازار تهیه میکنید متفاوت هستند. متوجه خواهید شد که قطعه قنداق در چوب فلای حذف شده است. دلیلی که برای این مسئله وجود دارد آن است که – این امکان را فراهم می کند تا جهت جلوگیری و اطمینان از عدم درهم پیچیده شدن نخ در طول فرآیند پرتاب و جمع کردن نخ، پرتاب بصورت آزادانهتری صورت پذیرد. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که چوبهای فلای به نخ فلای بلندتری نیاز دارند. جهت اطمینان از نخهای فلای دارای انعطاف پذیری، دوام و قدرت بیشتری هستند تا شما دیگر نگران پاره شدن و در هم تنیده شدن نخ نباشید.
2) چوب کستینگ (پرتابی) [Casting Rods]
چوب ماهیگیری کستینگ به گونهای طراحی شدهاند که هنگام ماهیگیری در آبهای آزاد یا جریانهای خروشان نتایج مناسبی را ارائه دهند. چوب به شما اجازه میدهد تا موقعیت دقیق طعمه بر روی قلاب را به گونهای تعبیه کنید تا فریب دادن ماهی کار خسته کنندهای نباشد. هنگامی که قصد خرید چوبهای کستینگ را دارید، دو گزینه زیر پیش روی شما قرار دارد:
- چوب بیت کستینگ (Bait Casting Rod)
- چوب اسپین کستینگ (Spin Casting Rod)
چوب اسپین کستینگ و چوب بیت کستینگ بسیار شبیه هم بوده و امروزه به طور مشترک به آنها چوبهای کستینگ گفته میشود. پایه چرخ آنان دارای شکل خاصی است و برعکس چوبهای دیگر است. به این صورت که حلقههای هدایت نخ رو به بالاست، و روی دسته مکان ماشه مانندی برای قرارگیری انگشت اشاره وجود دارد. چوبهای کستینگ برای زمانهایی که ماهیگیر نیازمند پرتابهای متوالی و پی در پی است، مفید است. از آنجا که نوع چرخ هایی که روی آن قرار دارد از نوع اسپین کستینگ بوده در نتیجه ماهیگیری برای پرتابهای متوالی مشکلی نخواهد داشت. بهتر است چرخهای پایه بلند روی این چوبها سوار نشوند.
در یک چوب بیت کستینگ متوجه چندین سوراخ کوچک خواهید شد، به خصوص سوراخی که در نزدیکی چرخ قرار دارد. از طرف دیگر، در یک چوب اسپین کستینگ، چندین سوراخ کوچک تعبیه شده است که سوراخ بزرگتری در مجاورت چرخ قرار دارد. سوراخ بزرگ باید همراه با چوب اسپین کستینگ استفاده شود تا چوب بتواند نتایجی را که شما در نظر داشتید بدست آورد.
3) چوب اسپینینگ [Spinning Rods]
اگر شما تجربه ماهیگیری به روش فلای را نداشته باشید، ممکن است قادر به تشخیص چوب اسپینینگ از چوب کستینگ نباشید. با این حال، یک اختلاف بزرگ وجود دارد. هنگامی که شما یک چوب اسپینینگ و یک چوب کستینگ را در دست میگیرید، متوجه میشوید که نه تنها سبکتر است، بلکه طول آن هم به همان اندازه نیست. همچنین در خواهید یافت که چوب دارای سوراخ بزرگی است. این برای به حداقل رساندن اصطکاک نخ ماهیگیری وجود دارد که به موجب آن از گرم شدن و گسیختگی آن جلوگیری می کند.
در حقیقت این چوب، همان چوبی است که اغلب ماهیگیران در ایران از انواع تلسکوپی و چند تکه آن، به همراه چرخهای اسپینینگ یا اسپول ثابت برای ماهیگیری استفاده میکنند. انواع گوناگونی از چوب اسپینینگ در دسترس است، اما بهترین انواع آن سه تکه توپر با جنسی از فایبر کربن است. با وجود اینکه انواع تلسکوپی این چوب مقاومت نسبتاً خوبی دارد و حمل و نقل آن راحت است، ولی طول عمر و دوام کمتری نسبت به انواع چند تکه توپر دارد، ممکن است در مقابل ضربات ناگهانی ماهیهای سنگین آسیب ببیند.
طول چوب اسپینینگ از 4 فوت تا 9 فوت متغیر است. تعداد سوراخها نیز بسته به طول چوب متفاوت است. بنابراین حداقل تعداد سوراخها 5 و حداکثر 9 سوراخ است. همچنین متوجه خواهید شد که چرخ در زیر چوب معلق است. این مسئله فشار روی مچ دست را در هنگام پرتاب نخ کاهش میدهد. این کار اجازه کشیدن و تکان ناگهانی ساده را میدهد، عملی که سبب پرتاب قلاب و پرواز به درون آب را موجب می گردد.
4) چوب ماهیگیری دریایی [Sea Fishing Rods]
ناگفته نماند که چوب ماهیگیری دریایی مخصوص ماهیگیرانی است که از ماهیگیری در دریا لذت میبرند. همچنین چوبهای ماهیگیری دریایی برای استفاده از درون قایق یا کشتی طراحی شدهاند. البته طول آنها متفاوت است. موردی که از قایق استفاده میکنید کوتاه است در حالی که طول بلندتر آن برای ماهیگیری از کشتی طراحی شده است.
بنابراین، اکنون میدانید که وقتی به سفر دریایی لوکس بعدی خود میروید، چه کاری باید انجام دهید! از آنجایی که این چوبهای ماهیگیری عمدتاً برای صید ماهیهای بزرگ و ماهیهای شکاری استفاده میشوند، بایستی دارای چوبهایی با مقاومت بالا، انعطافپذیری مناسب و ضخامت کافی برخوردار باشند. به طور پیش فرض، چوبهای ضخیمتر نیاز به سوراخهای درشتتری هم دارند. بنابراین، این همان چیزی است که در چوبها متوجه خواهید شد. همچنین ماهیگیری دریایی به معنای مبارزه زیاد با ماهی است.
چوب ماهیگیری دریایی برای صید ماهیهای بسیار بزرگ در دریا و معمولاً به روش ترولینگ به کار میرود. از خصوصیات این چوب میتوان طول کوتاه حدود 4 متر، ضخامت خیلی زیادتر از حالت عادی، مقاومت بالا در برابر ضربات ماهیهای سنگین اشاره نمود.
به طور معمول در انواع مرغوب چوب سنگین دریایی به جای حلقهی راهنما از ریلهای مجهز به بلبرینگ به منظور کاهش اصطکاک و هدایت نخ استفاده میشود. امروزه بلندترین انواع چوب سنگین دریایی بر روی قایقهای مخصوص ماهیگیری ورزشی طراحی شدهاند. برخی از این چوبها کاملاً تخصصی هستند و فقط برای صید کوسه یا مارلین به کار میروند.
5) چوب تلسکوپی [Telescopic Rods]
چوبهای تلسکوپی رویای هر ماهیگیر با تجربه¬ای است. آنها قابلیت جمع شدن دارند و به راحتی در اتومبیل قابل حمل می باشند. همانطور که از نام آن پیداست، این چوب ها بصورت تلسکوپی بوده و میتوان آن را به راحتی باز و بسته کرد. در حالت جمع شده، طول میلهها تنها 1 تا 2 فوت است، اما وقتی آنها را باز میکنید، طول میلهها به 20 فوت میرسد! آماده سازی چوب فرآیندی بسیار ساده و سریع است.
انواع گوناگونی از چوبهای تلسکوپی موجود بوده و ممکن است از لحاظ خصوصیات در دستههای ذکر شده قبلی و بعدی نیز جای بگیرند. میله انتهایی بسیار منعطف است و آن را برای ماهیگیرانی که عاشق ماهیگیری در ساحل هستند، انتخابی تمام عیار میکند. قبل از شناخت کامل این نوع چوب ماهیگیری، نیاز به کسب تجربه در خصوص چوبهای کستینگ خواهید داشت.
6) چوب ترولینگ [Trolling Rods]
اگر به دنبال یک تجربه ماهیگیری سرگرم کننده هستید، چوبهای ترولینگ یک انتخاب عالی هستند. وقتی ماهی را با طعمه اغوا میکنید، میتوانید یک بازی موش و گربه را به راه بیندازید. در این نوع چوب ماهیگیری که طعمه معمولاً در قسمت جلو قرار میگیرد، در درجه اول برای صید ماهیهای بزرگ استفاده میشود.
چوب ترولینگ برای ماهیگیری به روش ترولینگ مناسب است، که در آن قلاب حاوی طعمه از روی قایق در حال حرکت به داخل آب انداخته می گردد. از لحاظ تئوری هر چوب اسپینینگ یا کستینگ که زیاد سبک نباشد، میتواند برای روش ترولینگ به کار رود. اما در سالهای اخیر، تولید کنندگان دستهای از محصولات را به نام چوبهای تخصصی ترولینگ تولید و به بازار عرضه و اغلب آنها را به ماهیگیران آب شور و دریاچههای بزرگ پیشنهاد میکنند. نکته مهم در مورد چوب ترولینگ و روش ماهیگیری ترولینگ وجود دارد این است که آنها باید سرعت عمل (اکشن) بالایی داشته باشد.
در حالی که چوبهای ترولینگ دارای طول زیادی هستند، دارای ضخامت نسبتاً بالایی هم هستند، زیرا در زمان صید ماهی، چوبهای نازک میشکنند. بنابراین، این چوبها ضخیم، بادوام و محکم هستند تا در نبرد با ماهی طعمه شده کارآمد باشند. امروزه افراد اندکی هستند که از چوبهای ترولینگ استفاده میکنند، زیرا ماهیگیران میتوانند نتایج مشابهی را با چوب اسپینینگ به دست آورند. با این حال، اگر شما یک ماهیگیر کنجکاو و سرسخت هستید، باید مطمئن شوید که چوب ترولینگ را به مجموعه چوبهای ماهیگیری خود اضافه کنید تا یک مجموعه کامل را در کنار خود داشته باشید.
7) چوب ساحلی [Surf Rods]
ماهیگیری ساحلی می تواند سرگرم کننده و هیجان انگیز باشد به شرطی که چوب ماهیگیری مناسب همراه خود داشته باشید. بدیهی است که چوبهای ساحلی برای این شکل از ماهیگیری ایده آل هستند. از طرف دیگر چوبهای ساحلی بلند بوده به طوری که شما میتوانید تا فواصل زیادی عمل پرتاب را انجام دهید، همچنین ضخیم و محکم میباشند. بنابراین، هیچ نگرانی در مورد حرکت این چوبها وجود ندارد.
انتظار میرود که چوب حدود 12 تا 15 فوت باشد و این چوبها میتوانند در سبکهای کستینگ یا اسپینینگ باشند. این نوع چوبها برای پرتابهای بلند در ساحل دریاها و از جنس الیاف کربن ساخته میشود. چوب ساحلی حلقههای زیادی برای پراکنده نمودن فشارهای سنگین در طول چوب دارد و در فشارهای کم منعطف است.
بسیاری از چوبهای ساحلی دارای وزنه سنگینی هستند که تضمین میکند وقتی طعمه را به درون موج پرتاب میکنید، در آب متحرک شناور نمیشود یا به سرعت در حرکت نیست. البته برای استفاده از این چوبهای ماهیگیری بلند و چابک باید دارای تجربه کافی باشید.
8) چوب ماهیگیری در زیر یخ [Ice Fishing Rods]
تا اندازه زیادی حس آرامش بخش و ریلکس کردن در ماهیگیری زیر یخ حاکم میباشد. سرما و یخ اطراف تجربه ماهیگیری را افزایش میدهد زیرا سعی میکنید ماهی را که در آب سرد زیر خودتان شنا میکند را صید کنید. بنابراین، اگر میخواهید از ماهیگیری در یخ لذت ببرید، باید یک چوب ماهیگیری مخصوص زیر یخ داشته باشید.
چوب ماهیگیری زیر یخ جهت ماهیگیری در مکانهای سردسیر بسیار کاربرد دارد و باعث میشود ماهیگیری از آبهای زیر یخهای قطور این مناطق امکان پذیر باشد. از آنجایی که این شیوه ماهیگیری مشتمل بر حفر یک سوراخ کوچک در یخ میشود، چوبها باید کوچک باشند. جنس این چوب نازک و منعطف است و طول آنها تنها 25 تا 37 اینچ (63 تا 94 سانتی متر) است. چوب کوتاه به معنی دهانههای کمتر است و این دقیقا همان چیزی است که هنگام خرید چوب ماهیگیری در زیر یخ به دست میآورید.
یک چوب ماهیگیری زیر یخ کلاسیک چرخ ندارد. بلکه باید از دو قلاب که مقابل همدیگر بر روی چوب نصب شدهاند استفاده کنید. این به شما امکان میدهد تا نخها را به صورت دستی و با دستان خود بپیچید.