ویتامین‌ها (Vitamins)، ترکیبات آلی هستند که به مقدار بسیار جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی، اعمال حیاتی بدن، رشد و تندرستی ضرورت دارند. نقش ویتامین‌ها در حفظ سلامت نقشی حیاتی‌ست. تغذیه ناقص و رژیم غذایی نامناسب، سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و دلیل بیماری‌های مختلفی مانند بری بری و پلاگر خواهد شد.
نقش ویتامین‌ها در حفظ سلامت
ویتامین‌ها سبب تسهیل سوخت و ساز بدن ( متابولیسم) می‌شوند و رشد و نمو و ترمیم یاخته‌های بدن را میسر می‌سازند. برخی از ویتامین‌ها سبب جذب مواد غذایی در روده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافت‌های پوششی (اپی تلیال) و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک بیماری جلوگیری می‌کنند.
ویتامین‌ها بطور کلی واکنش‌های متابولیکی را به کمک عمل سیستم‌های آنزیمی یا کوآنزیمی کاتالیز می‌کنند. بعنوان مثال نیکوتین آمید بصورت کوآنزیم نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید (NAD)، ریبوفلاین بشکل فلاوین – آدنین دی نوکلئید (FAD) و اسید پنتوتنیک بصورت کوآنزیم A انجام وظیفه می‌نمایند.
با وجود اینکه هر یک از ویتامین‌ها، به تنهایی نقش مجزا و مخصوصی در بدن دارند. ولی در مجموع بعنوان تنظیم کننده واکنش‌های حیاتی از زمینه‌های مشترکی در یکسری از فعالیت های بدن برخوردارند که بشرح ذیل است:
- رشد
- تولید مثل
- حفظ سلامتی بدن
- تغذیه طبیعی برای آزادسازی انرژی و متابولیسم ذخایر انرژی بدن، متابولیسم اسید‌های آمینه، اسید‌های چرب و مواد معدنی در بدن
- فعالیت طبیعی اشتها و دستگاه گوارشی
- رفتارهای عصبی و روانی
- سلامتی بافت‌ها و مقاومت در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها
- گروه بندی ویتامین‌ها
ویتامین‌ها بر حسب حلالیت آنها در آب یا چربی به دو گروه ویتامین‌های محلول در آب و ویتامین‌های محلول در چربی تقسیم می‌شوند.
تفاوت ویتامین‌های محلول در چربی و محلول در آب
- روند جذب ویتامین‌های محلول در چربی مشابه جذب چربی‌هاست؛ بنابراین عوامل موثر در جذب چربی‌ها، در جذب ویتامین‌ها نیز موثرند.
- باستثنای بعضی از موارد خاص، ویتامین‌های محلول در چربی بر خلاف ویتامین‌های محلول در آب از راه ادرار دفع نمی‌شوند.
- برخلاف ویتامین‌های محلول در آب که در بدن ذخیره نمی‌شوند. ویتامین‌های محلول در چربی در بدن و بویژه در کبد ذخیره می‌شوند و به همین جهت اختلالات حاصله از کمبود آنها دیرتر ظاهر می‌گردد.
- در نتیجه امکان ذخیره شدن در بدن و عدم دفع ویتامین‌های محلول در چربی اضافی، مصرف مقدار زیادی از ویتامین‌هایی مانند A, D, K ایجاد مسمومیت می‌کند.
- چنانچه قبلا اشاره شد بعضی از ویتامین‌های محلول در چربی می‌توانند از طریق پیش ساز یا پرو ویتامین مربوطه در بدن تشکیل شوند. بعنوان مثال ویتامین‌های A و D به ترتیب بوسیله کاروتن و کلسترول تهیه و دراختیار بافت‌های بدن قرار می‌گیرند.
- نقش فیزیولوژیک ویتامین‌های محلول در چربی فقط به یک ترکیب معین وابسته نیست و همانطوری که در جدول فوق نشان داده شد برای ویتامین A دو نوع ترکیب مختلف A1 و A2 وجود دارد که از نظر برخی از خواص فیزیولوژیک با یکدیگر مشابه و همانند می‌باشند.
نقش ویتامین‌ها در حفظ سلامت و پیامد های کمبود آنها
کمبود ویتامین‌ها در نتیجه نقصان آنها در غذا و یا بواسطه احتیاجات بیشتر بدن بعلت حاملگی، شیردهی، رشد، فعالیت ورزشی شدید، آسیب و یا در اثر اختلال در عمل بافت یا اندام‌های بدن بوجود می‌آید. اختلال در عمل بافت یا اندام ممکن است مانع جذب ویتامین غذا شود. بعنوان مثال انسداد مجاری صفراوی مانع جذب ویتامین K می‌شود و فقدان فاکتور داخلی یا عامل درونی عصیر معدی (یک نوع موکوپروتئین است و برای جذب ویتامین B12 لازم می باشد) عوارض کمبود ویتامین‌های نامبرده را ظاهر می‌سازد.
نشانه‌های بالینی و ناهنجاری‌هایی را که در اثر نوشیدن مقدار کافی ویتامین غذا به بدن حاصل می‌شود با غذای بهتر یا خوردن ویتامین مربوطه می‌توان برطرف ساخت.
افزایش در مصرف ویتامین ها (مسمومیت ویتامینی)
بسیاری از مردم عادت کرده‌اند که مقدار زیادی ویتامین مصرف نمایند. اگر ویتامین‌های محلول در آب به نسبت زیاد مصرف شوند. مقدار مازاد، اثر مفیدی برای بدن ندارد. از طرف دیگر مقدار مازاد ویتامین‌های محلول در چربی اکثراً اثرات سمی دارند، زیرا در بدن انسان ذخیره شده و دفع نمی‌گردند. باید توجه داشت که در شرایطی که غذای انسان متعادل و متنوع است مصرف قرص های ویتامینی، ضرورتی ندارند. اما در بعضی حالات مانند ورزش‌های شدید، بیماری، دوران حاملگی و شیردهی، افراد مسن و نیز در کودکانی که دچار سوء تغذیه شده‌اند مصرف ویتامین ضرورت دارد.
نکته: ارتباط متقابل ویتامین‌ها با یکدیگر و سایر مواد مغذی
انسان برای تأمین و حفظ سلامتی خود به رژیم غذایی نیازمند است که حاوی تمامی مواد مغذی در مقادیر مورد نیازش باشد. بدین معنی که یک رژیم غذایی متعادل شامل انواع مختلف منابع غذایی از جمله غلات، برنج، شیر و فرآورده‌های آن، گوشت و تخم مرغ، انواع میوه جات و سبزیجات می‌باشد.
باید توجه داشت فقدان هر یک از مواد مغذی در الگوی غذایی روزانه و یا اختلال در فعالیت هر یک از آنها در بدن موجب تأخیر در رشد و از دست رفتن سلامتی می‌گردد.
مکمل روزانه | Forever Daily
ترکیبی کاملاً متعادل متشکل از 55 ویتامین و ماده معدنی ضروری دارای روکش آلوئه ورا، که نیازهای روزانه به مواد مغذی ضروری طبق مقادیر توصیه شده روزانه مواد مغذی مهم را ارائه می دهد. با استفاده از تکنولوژی پیشرفته AOS این مولتی ویتامین قدرتمند روزانه تضمین می کند که از تمامی مواد مغذی موجود در فوراور دیلی بیشترین بهره را ببرید. ضمناً به منظور تقویت و محافظت از بدن شما این مولتی ویتامین روزانه به گونه ای طراحی شده است که خلاءهای موجود در رژیم غذایی را به خوبی پر می‌کند.
مشاهده و تهیه این محصول
مولتی ویتامین جویدنی کودکان | Forever Kids Multivitamins
مکمل فوراور کیدز یک مکمل غذایی کامل برای کودکان در تمام سنین. بدون استفاده از شکر و بر پایه مواد مغذی گیاهی، یک مولتی ویتامین عالی شامل تمامی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن در حال رشد. که به کودکان خود در یک قرص جویدنی با طعم عالی و بدون طعم، رنگ یا مواد نگهدارنده مصنوعی هدیه می نمایید.
مشاهده و تهیه این محصول
تغذیه برای ورزشکاران
کتابی مفید در رابطه با چگونگی تغذیه برای ورزشکاران.
مشاهده و تهیه این محصول
